تحلیل نسبت اصلاحات امیرکبیر و سپهسالار در نظام قضایی عصر ناصری

Authors

  • محمود مرتضایی فرد دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی
Abstract:

در عهد ناصری، امیرکبیر و سپهسالار، دارای برنامه­ های اصلاحی در سازمان قضایی هستند. در زمان این دو، مهم ترین چالش‌های قضایی، محاکم عرف و شرع، میزان و نحوه دخالت روحانیون در قضاوت و تغییر نگرش در حوزه قضا است. در این مقاله، نسبت این دو اصلاح نظام قضایی، بررسی شده است. نتیجه مطالعه، نشان می دهد اصلاحات عمده امیرکبیر در نظام قضایی شامل: اصلاح محضر شرع، ایجاد دیوان خانه عدالت، الغای سنت بست­ نشینی و کاهش مواجب و حقوق علما؛ بوده و نیز سمت و سوی اصلاحات سپهسالار در نظام قضایی اعلان و اجرای کتابچه دستورالعمل دیوانخانه عدلیه، نگارش تعدادی قانون برای حمایت از حقوق رعیّت و تحدید قدرت حکام و ایجاد ساختار قضایی مدرن بوده است. هر دو اصطلاحگر تلاش داشتند تا محکمه عرف را در برابر محکمه شرع قوت ببخشند. به نظر می­ رسد گذشته از شباهت این دو، عملاً دو رویکرد متفاوت برای اصلاح داشته­ اند. امیر به دنبال اجرای عدالت به معنای کلاسیک آن با انجام اصلاحاتی تحت تأاثیر غرب بوده است. اما سپهسالار، سعی دارد تا  ایجاد قانون، بعنوان موتور محرکه بخش‌های دیگر جامعه در جهت ترقی و تجدد استفاده شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اصلاحات سپهسالار

mirza hossein khan sepahsalar, the reformist chancellor of nasereddin shah, is the intelligent official that could perceive the necessity of the multilateral reforms in iran by acquaintance with western culture and civilization, and also constitutional movements. he always attemps to take the opportunity to carry his reformist ideashe took this opportunity, when he became the chancellor (1871-1...

full text

نقش میرزاحسین خان سپهسالار در اصلاحات دوره ناصری

دوره ی وزارت و صدارت میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) (1287تا 1297هجری قمری) دوره ای است که ایرانیان با مدنیت غربی آشنا شدند. روشنفکران این عصر در صدارت و وزارت او این فرصت را به دست آورده بودند که لااقل بخشی از اندیشه های اجتماعی و سیاسی خود را درعمل تجربه نمایند. در این بین بودند کسانی که با ترقی و اصلاح در کشور به مخالفت برخاستند و قضیه اصلاحات امیرکبیر تکرار شد. بازگشت به سنتها نه تنها ...

15 صفحه اول

بررسی موانع انجام اصلاحات در عصر ناصرالدین شاه (از میرزا حسین خان سپهسالار، تا پایان عصر ناصری)

اگر نگاهی اجمالی بر اوضاع کشور در زمان ناصرالدین شاه قاجار داشته باشیم.می توان با تصور شرایط موجود عمق اهمیت اصلاحات و یا عمق فاجعه موانع اصلاحات را در کشور به خوبی درک نمود. با توجه به آنکه اشخاص متعددی در دوران ناصرالدین شاه اقدام به اصلاحاتی در کشور نموده اند،اما موضوع مورد بحث دراین پایان نامه،بررسی شرایط و اصلاحات از زمان صدارت میرزاحسین خان سپهسالار تا آخر دوران ناصرالدین شاه می باشد.که ...

15 صفحه اول

ساختار نظام قضایی عصر صفوی

حکومت صفویه (907-1135/1501-1723) نخستین حکومت مستقل ایرانی است که مذهب تشیع را به عنوان مذهب و نظام حقوقی رسمی کشور برگزید. در عصر صفویه، نظام قضایی ایران به دو بخش متمایز شرعی و عرفی تفکیک شد. محاکم عرف زیر نظر دیوان بیگی و محاکم شرعی تحت زعامت صدر اداره می‌شد. رسیدگی به چهار جرم قتل، تجاوز به ناموس، کور کردن و شکستن دندان که «احداث اربعه» نامیده می‌شدند، در صلاحیت دیوان‌بیگی بود. و مباحث مربو...

full text

تحلیل گفتمانی اصلاحات امیرکبیر در متون منتخب روزنامه وقایع اتفاقیه

شرایطی که امیر در قدرت قرار گرفت ویژگی‌های خاصی داشت که ناشی از شکست ایران در دو جنگ با روس‌ها بود. او که پایه‌گذار اندیشه پبشرفت در ایران به‌شمار می...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 59

pages  192- 218

publication date 2018-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023